Other Academic Articles

Gut Microbiome กับบทบาทในการเกิดโรคเมตาบอลิกและโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง: การบูรณาการกับการแพทย์แผนไทย

1. บทนำ

ไมโครไบโอมในลำไส้ (Gut Microbiome) เป็นระบบนิเวศจุลชีพขนาดใหญ่ ประกอบด้วยแบคทีเรีย อาร์เคีย รา และไวรัสนับล้านล้านตัวที่อาศัยอยู่ในทางเดินอาหารของมนุษย์ มีบทบาทสำคัญต่อสรีรวิทยาของร่างกาย ตั้งแต่การย่อยและการดูดซึมอาหาร การสร้างสารเมตาบอไลต์ ไปจนถึงการพัฒนาระบบภูมิคุ้มกัน

ภาวะ ดิสไบโอซิส (Dysbiosis) หรือความผิดปกติขององค์ประกอบจุลชีพในลำไส้ เป็นปัจจัยสำคัญที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิด กลุ่มโรคเมตาบอลิก (Metabolic disorders) เช่น โรคอ้วน เบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มอาการเมตาบอลิก รวมทั้ง โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune diseases) เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคลูปัส โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง เป็นต้น

ขณะเดียวกัน การแพทย์แผนไทย (Thai Traditional Medicine; TTM) ได้วางกรอบแนวคิดเรื่องการสมดุลของ ธาตุทั้งสี่ (ดิน น้ำ ลม ไฟ) และ “ธาตุเจ้าเรือน” มาอย่างยาวนาน ซึ่งสามารถตีความได้อย่างสอดคล้องกับแนวคิดสมัยใหม่เรื่องสมดุลของไมโครไบโอมในลำไส้ ทำให้เกิดความเป็นไปได้ในการบูรณาการทั้งสองศาสตร์เพื่อการป้องกันและการรักษา

2. กลไกการเกิดโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบัน

2.1 Gut Microbiome กับโรคเมตาบอลิก

1. พลังงานและโรคอ้วน

• แบคทีเรียกลุ่ม Firmicutes สามารถย่อยคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนได้ดี สร้าง กรดไขมันสายสั้น (SCFAs) ได้แก่ acetate, propionate และ butyrate

• SCFAs กระตุ้นการสร้างไขมัน (lipogenesis) และน้ำตาลใหม่ในตับ (gluconeogenesis) ส่งผลให้เกิดภาวะ อ้วนและดื้อต่ออินซูลิน

2. ภาวะดื้อต่ออินซูลินและเบาหวานชนิดที่ 2

• Dysbiosis ทำให้เยื่อบุลำไส้รั่ว (leaky gut) จุลชีพและ lipopolysaccharides (LPS) หลุดเข้าสู่กระแสเลือด เกิดภาวะ metabolic endotoxemia

• LPS กระตุ้นสัญญาณผ่าน TLR4 ในแมคโครฟาจเนื้อเยื่อไขมัน ก่อให้เกิด การอักเสบเรื้อรังระดับต่ำ (chronic low-grade inflammation) และรบกวนสัญญาณอินซูลิน

3. โรคไขมันพอกตับ ในผู้ที่ไม่ดื่มสุรา (NAFLD)

• การเปลี่ยนแปลงของไมโครไบโอมทำให้การเผาผลาญน้ำดีผิดปกติ เพิ่มการซึมผ่านของลำไส้ และส่งเมตาบอไลต์ที่ก่อการอักเสบไปยังตับ

• ส่งผลให้เกิด พยาธิสภาพของตับ ตั้งแต่ steatosis ถึง fibrosis

2.2 Gut Microbiome กับโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง

1. การสูญเสียภูมิคุ้มกันทนทาน (Loss of Immune Tolerance)

• Dysbiosis ลดจำนวน Treg cells และแบคทีเรียที่สร้าง butyrate ทำให้การควบคุมภูมิคุ้มกันเสียสมดุล

2. Molecular Mimicry

• แอนติเจนของจุลชีพบางชนิดเลียนแบบโครงสร้างโปรตีนของร่างกาย เช่น Prevotella copri ในผู้ป่วยรูมาตอยด์ ทำให้เกิดการตอบสนองภูมิคุ้มกันแบบข้าม (cross-reactivity)

3. Gut-Brain-Immune Axis

• เมตาบอไลต์จากจุลชีพสามารถกระตุ้น microglia และปรับไซโตไคน์ในร่างกาย ก่อให้เกิดการอักเสบในระบบประสาท (เช่น multiple sclerosis)

4. โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD)

• Dysbiosis เพิ่มการตอบสนองแบบ Th17 และลดการควบคุมโดย IL-10 ทำให้เกิดการอักเสบต่อเนื่องที่เยื่อบุลำไส้

3. การบูรณาการกับการแพทย์แผนไทย

3.1 ความสอดคล้องของแนวคิด

• ธาตุทั้งสี่ (ดิน น้ำ ลม ไฟ)

• ดิน = โครงสร้าง, เยื่อบุลำไส้

• น้ำ = น้ำดี น้ำย่อย สภาพแวดล้อมของจุลชีพ

• ลม = การเคลื่อนไหวของลำไส้, gut-brain axis

• ไฟ = การย่อย การเผาผลาญ

• เมื่อ ไฟธาตุ บกพร่องหรือ น้ำธาตุ แปดเปื้อน จะก่อให้เกิดโรคที่กระทบทั้งกายและจิตใจ — ตรงกับ modern concept เรื่อง dysbiosis และ metabolic inflammation

3.2 แนวทางป้องกันและรักษาในแพทย์แผนไทย

1. อาหารและสมุนไพร (อาหารบำบัด)

• ขมิ้นชัน (Curcuma longa) → ต้านการอักเสบ เพิ่มการไหลของน้ำดี ปรับสมดุล microbiota

• กระเทียม (Allium sativum) → ฤทธิ์ antimicrobial และ prebiotic

• ฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata) → ลดการอักเสบของลำไส้และปรับภูมิคุ้มกัน

2. ตำรับยาสมุนไพร (Herbal Formulations)

• ตรีผลา (Triphala) → ปรับสมดุลการขับถ่าย เพิ่มจุลชีพที่เป็นประโยชน์ และลด oxidative stress

• ยาธาตุบรรจบ → ใช้รักษาอาการท้องอืดและความผิดปกติของการเคลื่อนไหวในลำไส้

3. หัตถการไทย (Procedural Therapies)

• นวดไทย → กระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ (motility) และสมดุลลมธาตุ

• อบสมุนไพร → ลดการอักเสบเรื้อรัง, detoxification, ปรับสมดุลธาตุ

• สวนล้างพิษลำไส้ด้วยยาสมุนไพร → แนวคิดใกล้เคียงกับ fecal microbiota transplantation (FMT) ในการฟื้นฟู microbiome

4. บทสรุป

การทำความเข้าใจว่า Gut Microbiome มีบทบาทสำคัญต่อการเกิดโรคเมตาบอลิกและโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง ทำให้เกิดแนวทางการรักษาใหม่ ๆ ทางการแพทย์แผนปัจจุบัน แต่ในเวลาเดียวกัน การแพทย์แผนไทยมีภูมิปัญญาที่ลึกซึ้งในเรื่องนี้มานานแล้ว ผ่านแนวคิดธาตุสมดุล การใช้สมุนไพร และหัตถการ

กล่าวได้ว่า แพทย์แผนไทยมีความโดดเด่น (excellence) ในการดูแลสุขภาพระบบทางเดินอาหารและการปรับสมดุลธาตุ ซึ่งสอดคล้องอย่างน่าทึ่งกับ microbiome science ของโลกปัจจุบัน การบูรณาการทั้งสองศาสตร์จึงเป็นอนาคตที่สำคัญในการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม (Holistic and Integrative Medicine)

Gut Microbiome and Its Role in the Pathogenesis of Metabolic and Autoimmune Diseases: An Integrative Perspective with Thai Traditional Medicine

1. Introduction

The human gut microbiome represents a highly complex and dynamic ecosystem consisting of trillions of microorganisms, including bacteria, archaea, fungi, and viruses. This microbial community exerts profound influences on host physiology, encompassing nutrient absorption, immune system maturation, and metabolic homeostasis. Dysbiosis—defined as qualitative and/or quantitative alterations in the gut microbial composition—has been strongly implicated in the pathogenesis of both metabolic disorders (e.g., obesity, type 2 diabetes mellitus, metabolic syndrome) and autoimmune diseases (e.g., rheumatoid arthritis, systemic lupus erythematosus, inflammatory bowel disease).

While modern biomedical sciences delineate these processes through molecular and cellular pathways, it is notable that Thai Traditional Medicine (TTM) has long conceptualized gastrointestinal and systemic equilibrium through the framework of the Four Elements (ดิน น้ำ ลม ไฟ) and the integrity of “ธาตุเจ้าเรือน” (dominant elements). This parallel provides a fertile ground for integrative approaches in prevention and therapeutic intervention.

2. Mechanistic Insights in Modern Medicine

2.1 Gut Microbiome and Metabolic Disorders

1. Energy Harvest and Obesity

• Specific bacterial phyla (notably Firmicutes) exhibit enhanced capacity for fermentation of complex polysaccharides, yielding short-chain fatty acids (SCFAs) such as acetate, propionate, and butyrate.

• Increased SCFAs promote lipogenesis and hepatic gluconeogenesis, contributing to adiposity and insulin resistance.

2. Insulin Resistance and Type 2 Diabetes Mellitus

• Dysbiosis alters gut barrier integrity, leading to translocation of lipopolysaccharides (LPS) into systemic circulation (“metabolic endotoxemia”).

• This activates TLR4-mediated signaling in adipose tissue macrophages, triggering chronic low-grade inflammation that impairs insulin signaling pathways.

3. Non-alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD)

• Dysbiosis modifies bile acid metabolism and increases intestinal permeability, facilitating the delivery of microbial-derived metabolites to the liver.

• These metabolites alter hepatic lipid homeostasis, driving steatosis and fibrosis.

2.2 Gut Microbiome and Autoimmune Diseases

1. Loss of Immune Tolerance

• Dysbiosis diminishes regulatory T cell (Treg) populations and reduces butyrate-producing bacteria, impairing immunological tolerance.

2. Molecular Mimicry

• Structural homology between microbial antigens and host peptides may elicit cross-reactive autoimmune responses (e.g., Prevotella copri in rheumatoid arthritis).

3. Gut-Brain-Immune Axis

• Microbiome-derived metabolites influence microglial activation and systemic cytokine profiles, contributing to neuroinflammation and autoimmunity (e.g., multiple sclerosis).

4. Inflammatory Bowel Disease (IBD)

• Dysbiosis skews the balance toward pro-inflammatory Th17 responses while suppressing IL-10–mediated regulation, exacerbating mucosal inflammation.

3. Integration with Thai Traditional Medicine (TTM)

3.1 Conceptual Parallels

• ธาตุทั้งสี่ (Four Elements)

• ดิน (Earth) = Structure, gut mucosal barrier

• น้ำ (Water) = Digestive fluids, bile, microbiome milieu

• ลม (Wind) = Motility, peristalsis, gut-brain communication

• ไฟ (Fire) = Metabolic transformation, “agni” of digestion

• TTM posits that imbalance in the digestive fire (ไฟธาตุ) and contamination of น้ำดี/น้ำย่อย leads to systemic disease — conceptually consistent with modern notions of dysbiosis and metabolic inflammation.

3.2 Preventive and Therapeutic Approaches in TTM

1. Dietary Regulation (อาหารบำบัด)

• TTM emphasizes foods that harmonize the elements and restore gut balance, e.g.:

• ขมิ้นชัน (Curcuma longa) – anti-inflammatory, enhances bile flow, microbiota-modulating effects.

• กระเทียม (Allium sativum) – antimicrobial, prebiotic properties.

• ฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata) – immunomodulatory, reduces intestinal inflammation.

2. Herbal Formulations (ตำรับยา)

• ตรีผลา (Triphala) – regulates bowel function, demonstrated in studies to alter microbiota composition and reduce systemic oxidative stress.

• ยาธาตุบรรจบ – used for dyspepsia and gut motility disorders; likely contributes to restoration of microbial ecology.

3. Procedural Therapies (หัตถการไทย)

• การนวดไทย (Thai massage) – stimulates vata balance (ลม), improves peristalsis, supports gut-brain axis.

• อบสมุนไพร (Herbal steam therapy) – promotes detoxification, reduces systemic inflammation, harmonizes elemental imbalance.

4. Detoxification and Rebalancing (การสวนล้างพิษลำไส้ด้วยยาสมุนไพร)

• Practices such as สวนสมุนไพร (herbal enema) have parallels with modern fecal microbiota transplantation (FMT)—both aim at restoring microbial and elemental balance.

4. Synthesis and Conclusion

The emerging understanding of the gut microbiome as a central determinant of metabolic and autoimmune diseases aligns remarkably with the holistic doctrines of Thai Traditional Medicine. Modern medicine explicates the molecular basis—microbial metabolites, barrier dysfunction, immune dysregulation—while TTM provides a time-honored framework for prevention and therapy, emphasizing balance of elements, use of botanicals, and procedural interventions.

Importantly, Thai Traditional Medicine excels in this domain due to its long-standing clinical wisdom in addressing digestive imbalance, which now finds scientific validation in the microbiome paradigm. The future of integrative medicine lies in bridging these systems—precision therapeutics informed by molecular microbiology, complemented by the holistic, patient-centered practices of TTM. 

เรียบเรียง โดย หมอเจส ดร.พท.เจสสิกา สาริกานนท์ งามถิ่น

Dr.Jessica Sarikanont Ngamtin

แหล่งข้อมูลที่ท่านสามารถค้นคว้าได้ต่อไป

Reference List

Modern Medicine / Microbiome Science

• Honda, K. & Littman, D.R., 2016. The microbiota in adaptive immune homeostasis and disease. Nature, 535(7610), pp.75–84. doi:10.1038/nature18848

• Kau, A.L., Ahern, P.P., Griffin, N.W., Goodman, A.L. & Gordon, J.I., 2011. Human nutrition, the gut microbiome and the immune system. Nature, 474(7351), pp.327–336. doi:10.1038/nature10213

• Lynch, S.V. & Pedersen, O., 2016. The human intestinal microbiome in health and disease. New England Journal of Medicine, 375(24), pp.2369–2379. doi:10.1056/NEJMra1600266

• Tilg, H., Zmora, N., Adolph, T.E. & Elinav, E., 2020. The intestinal microbiota fuelling metabolic inflammation. Nature Reviews Immunology, 20(1), pp.40–54. doi:10.1038/s41577-019-0198-4

• Zmora, N., Suez, J. & Elinav, E., 2019. You are what you eat: diet, health and the gut microbiota. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 16(1), pp.35–56. doi:10.1038/s41575-018-0061-2

Thai Traditional Medicine / Herbal and Integrative Approaches

• กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2559. เภสัชกรรมไทยและตำรับยาแผนไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.

• คณะอนุกรรมการพัฒนาการแพทย์แผนไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2561. ตำราแพทย์ศาสตร์สงเคราะห์. กรุงเทพฯ: กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก.

• Mahady, G.B., Pendland, S.L., Yun, G. & Lu, Z.Z., 2002. Turmeric (Curcuma longa) and curcumin standard extracts inhibit the growth of Helicobacter pylori, a group 1 carcinogen. Anticancer Research, 22(6C), pp.4179–4181.

• Peterson, C.T., Denniston, K. & Chopra, D., 2017. Therapeutic uses of Triphala in Ayurvedic medicine. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 23(, pp.607–614. doi:10.1089/acm.2017.0083

• Sripanidkulchai, B., et al., 2019. Anti-inflammatory effects of Andrographis paniculata and its major diterpenoid constituent andrographolide. Phytomedicine, 54, pp.36–47. doi:10.1016/j.phymed.2018.09.014

การแพทย์แผนไทยกับบทบาทในการรักษาโรคกล้ามเนื้อและกระดูก: หลักฐานเชิงวิชาการและภูมิปัญญาดั้งเดิม

บทนำ

โรคในระบบกล้ามเนื้อและกระดูก (Musculoskeletal disorders; MSDs) ได้แก่ อาการปวดหลัง (low back pain), ข้อเข่าเสื่อม (knee osteoarthritis), และภาวะกล้ามเนื้อเกร็งตัวจากการใช้งานซ้ำซ้อน (myofascial pain syndrome) เป็นสาเหตุสำคัญของ disability-adjusted life years (DALYs) ทั่วโลก โดยองค์การอนามัยโลก (WHO, 2019) ระบุว่า low back pain เป็นสาเหตุการทุพพลภาพอันดับหนึ่งของประชากรในหลายภูมิภาค

การรักษาทางการแพทย์ปัจจุบัน (conventional medicine) ประกอบด้วย analgesics, nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), physical therapy, และ intra-articular injection อย่างไรก็ตาม การใช้ยาต้านการอักเสบเรื้อรังมีความเสี่ยงต่อ gastrointestinal bleeding และ renal impairment ทำให้ผู้ป่วยจำนวนมากแสวงหาทางเลือกเสริม (complementary and integrative medicine)

ในบริบทนี้ การแพทย์แผนไทย (Thai Traditional Medicine; TTM) ถือเป็นองค์ความรู้ที่มีศักยภาพสูง เนื่องจากมีทั้ง หัตถการ (manual therapy) และ สมุนไพร (herbal medicine) ที่สอดคล้องกับแนวทางการรักษาสมัยใหม่ และมีงานวิจัยสนับสนุนมากขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ

กลไกการเกิดโรค (Pathophysiology)

• Osteoarthritis (OA): เกิดจากการเสื่อมสลายของ cartilage, การอักเสบระดับต่ำ (low-grade inflammation) และการสร้าง cytokines เช่น IL-1β, TNF-α ที่กระตุ้นกระบวนการ catabolism ของกระดูกอ่อน

• Myofascial pain syndrome: เกิดจากการหดเกร็ง (sustained contraction) ของกล้ามเนื้อ ทำให้เกิด trigger points ส่งผลให้มี ischemia และการคั่งของสารก่อการอักเสบ (inflammatory mediators)

• Low back pain: มีทั้งสาเหตุจาก mechanical strain, intervertebral disc degeneration และกล้ามเนื้อ paraspinal dysfunction

หัตถการทางการแพทย์แผนไทย (Thai Traditional Manual Therapy)

1. การนวดไทย (Traditional Thai Massage; Nuad Thai)

• หลักการ: คลายกล้ามเนื้อ, เพิ่มการไหลเวียนเลือด, กระตุ้น proprioceptive receptors

• งานวิจัย:

• Chatchawan et al. (2005) พบว่า การนวดไทย ลดอาการปวดและเพิ่ม range of motion ในผู้ป่วย low back pain ได้อย่างมีนัยสำคัญ

• ศึกษาใน Complementary Therapies in Medicine (2015) รายงานว่า Thai Massage มีผลเทียบเท่ากับ physical therapy ในการลดอาการปวดหลังเรื้อรัง

2. การประคบสมุนไพร (Herbal Compress Therapy)

• ใช้สมุนไพรเช่น ไพล (Zingiber cassumunar), ขมิ้น (Curcuma longa), ตะไคร้ (Cymbopogon citratus)

• กลไก: ความร้อน + essential oils ช่วยเพิ่มการไหลเวียนและลดการอักเสบ

• งานวิจัย: Sripanidkulchai et al. (2019) รายงานว่า สารสำคัญจากไพล มีฤทธิ์ต้านการอักเสบผ่านการยับยั้ง COX-2 และ NO synthase

สมุนไพรแผนไทยที่มีบทบาทสำคัญ

1. ไพล (Zingiber cassumunar Roxb.)

• สารสำคัญ: (E)-4-(3,4-dimethoxyphenyl)but-3-en-1-ol

• ฤทธิ์: Anti-inflammatory, analgesic, myorelaxant

• งานวิจัย: ศึกษาทางคลินิกในผู้ป่วย OA พบว่า เจลไพล ลดอาการปวดได้ใกล้เคียงกับ diclofenac gel

2. เถาวัลย์เปรียง (Derris scandens)

• ฤทธิ์: ต้านการอักเสบ, ลดปวด

• Clinical trial ในไทย (DTAM, 2016) พบว่าสารสกัดเถาวัลย์เปรียงมีประสิทธิภาพในการลดอาการปวดข้อเสื่อม ไม่ต่างจาก NSAIDs

3. ขมิ้นชัน (Curcuma longa Linn.)

• สาร curcumin มีฤทธิ์ anti-inflammatory โดยยับยั้ง NF-κB pathway

• Meta-analysis (Daily et al., 2016) ยืนยันว่า curcumin ลด pain score ในผู้ป่วย knee OA ได้

งานวิจัยต่างประเทศด้าน Complementary Medicine

• Annals of Internal Medicine (Cherkin et al., 2011): Thai massage และ acupuncture มีประสิทธิภาพลดอาการ low back pain ในผู้ป่วย chronic nonspecific LBP

• BMJ Open (2017): การใช้ turmeric extract มีผลลด WOMAC score ใน knee OA อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับ placebo

• Cochrane Review (2015): Complementary and alternative medicine เช่น acupuncture, herbal therapy, และ manual therapy อาจช่วยเสริมการรักษามาตรฐานใน musculoskeletal pain

บูรณาการการแพทย์แผนไทยกับแพทย์แผนปัจจุบัน

• ระยะเฉียบพลัน (acute phase): ใช้ NSAIDs และ analgesics ร่วมกับ Thai massage/ประคบเพื่อลดการใช้ยา

• ระยะเรื้อรัง (chronic management): ใช้ herbal medicine (ไพล, เถาวัลย์เปรียง, ขมิ้นชัน) ร่วมกับ physical therapy

• การป้องกัน (prevention): Thai traditional exercise (ฤๅษีดัดตน) เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อและปรับ balance ของ postural muscles

สรุป

การแพทย์แผนไทยมี บทบาทชัดเจน ในการดูแลโรคกล้ามเนื้อและกระดูก โดยมีทั้ง หัตถการ (นวดไทย, ประคบ) และ สมุนไพร (ไพล, เถาวัลย์เปรียง, ขมิ้นชัน) ที่ได้รับการศึกษาทางวิทยาศาสตร์และได้รับการยอมรับในระดับสากล การบูรณาการองค์ความรู้ดังกล่าวเข้ากับเวชปฏิบัติสมัยใหม่ไม่เพียงแต่ช่วยลดการพึ่งพายาเคมี แต่ยังเพิ่มคุณภาพชีวิตผู้ป่วยในเชิงองค์รวม

อ้างอิง

• Chatchawan, U., Thinkhamrop, B., Kharmwan, S., Knowles, J. & Eungpinichpong, W., 2005. Effectiveness of traditional Thai massage for chronic back pain: a randomized controlled trial. Complementary Therapies in Medicine, 13(4), pp.266–273.

• Cherkin, D.C. et al., 2011. Acupuncture and massage therapy for low back pain: a randomized trial. Annals of Internal Medicine, 155(1), pp.1–9.

• Daily, J.W. et al., 2016. Efficacy of turmeric extract in the treatment of knee osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open, 6(11), e011446.

• Sripanidkulchai, B. et al., 2019. Anti-inflammatory effects of Zingiber cassumunar and its major constituents. Phytomedicine, 54, pp.36–47.

• กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2559. เภสัชกรรมไทยและตำรับยาแผนไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.

• กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2561. ตำราเภสัชกรรมไทย. กรุงเทพฯ: กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก.

Thai Traditional Medicine in the Management of Musculoskeletal Disorders: Scientific Evidence and Indigenous Wisdom

Introduction

Musculoskeletal disorders (MSDs), including low back pain, knee osteoarthritis (OA), and myofascial pain syndrome, are leading causes of disability worldwide. According to the World Health Organization (WHO, 2019), low back pain is the single most common cause of years lived with disability (YLDs).

Conventional medicine relies on analgesics, nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), physical therapy, and intra-articular injections. However, chronic NSAID use is associated with significant risks such as gastrointestinal bleeding and renal impairment. Consequently, patients increasingly seek complementary and integrative approaches.

Thai Traditional Medicine (TTM) offers both manual therapies (Nuad Thai, herbal compress) and herbal medicines (Zingiber cassumunar, Derris scandens, Curcuma longa) that have been scientifically validated. This integration of indigenous practices with biomedical understanding provides a compelling model of holistic care.

Pathophysiology of Common MSDs

• Osteoarthritis (OA): Cartilage degeneration with low-grade inflammation mediated by cytokines such as IL-1β and TNF-α, leading to chondrocyte apoptosis and extracellular matrix breakdown.

• Myofascial Pain Syndrome: Persistent contraction at trigger points causes local ischemia, accumulation of inflammatory mediators, and referred pain.

• Low Back Pain: Etiologies include mechanical strain, disc degeneration, and paraspinal muscle dysfunction.

Thai Traditional Manual Therapies

1. Traditional Thai Massage (Nuad Thai)

• Principle: Stretching and deep-pressure techniques to release muscle tension, improve circulation, and stimulate proprioceptive receptors.

• Evidence:

• Chatchawan et al. (2005) demonstrated significant pain reduction and improved range of motion in chronic low back pain patients.

• A trial in Complementary Therapies in Medicine (2015) reported outcomes comparable to physical therapy.

2. Herbal Compress Therapy

• Herbal blend typically includes Zingiber cassumunar (Plai), Curcuma longa (Turmeric), and Cymbopogon citratus (Lemongrass).

• Mechanism: Heat plus volatile oils exert anti-inflammatory and vasodilatory effects.

• Evidence: Sripanidkulchai et al. (2019) showed that Plai extract inhibited COX-2 and inducible nitric oxide synthase (iNOS), reducing inflammation.

Key Herbal Medicines

1. Zingiber cassumunar (Plai)

• Bioactive: (E)-4-(3,4-dimethoxyphenyl)but-3-en-1-ol

• Actions: Anti-inflammatory, analgesic, myorelaxant

• Clinical trial: Plai gel was shown to be as effective as diclofenac gel in OA pain relief.

2. Derris scandens

• Actions: Analgesic and anti-inflammatory

• Thai clinical trials (DTAM, 2016) confirmed efficacy in knee OA comparable to NSAIDs.

3. Curcuma longa (Turmeric, Curcumin)

• Mechanism: Inhibits NF-κB pathway, reducing systemic inflammation

• Meta-analysis (Daily et al., 2016): Curcumin significantly improved pain scores in knee OA patients.

Global Evidence in Complementary Medicine

• Annals of Internal Medicine (Cherkin et al., 2011): Thai massage and acupuncture effectively reduced chronic nonspecific low back pain.

• BMJ Open (2017): Turmeric extract significantly reduced WOMAC scores in knee OA.

• Cochrane Review (2015): Complementary therapies such as acupuncture, herbal medicine, and manual therapy provide measurable benefits for musculoskeletal pain.

Integrative Model of Care

• Acute Phase: NSAIDs and analgesics combined with Thai massage or herbal compress to reduce drug dependency.

• Chronic Management: Herbal medicines (Plai, Derris scandens, Turmeric) alongside physical therapy.

• Prevention: Thai traditional exercise (Rue-Si Dat Ton) for strengthening and postural balance.

Conclusion

Thai Traditional Medicine provides effective and evidence-based interventions for musculoskeletal disorders through manual therapies and herbal medicines. Current biomedical research validates many of these traditional practices, suggesting that an integrative approach may enhance patient outcomes, reduce reliance on pharmacological agents, and promote holistic well-being.

References

• Chatchawan, U., Thinkhamrop, B., Kharmwan, S., Knowles, J. & Eungpinichpong, W., 2005. Effectiveness of traditional Thai massage for chronic back pain: a randomized controlled trial. Complementary Therapies in Medicine, 13(4), pp.266–273.

• Cherkin, D.C. et al., 2011. Acupuncture and massage therapy for low back pain: a randomized trial. Annals of Internal Medicine, 155(1), pp.1–9.

• Daily, J.W. et al., 2016. Efficacy of turmeric extract in the treatment of knee osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open, 6(11), e011446.

• Sripanidkulchai, B. et al., 2019. Anti-inflammatory effects of Zingiber cassumunar and its major constituents. Phytomedicine, 54, pp.36–47.

• Department of Thai Traditional and Alternative Medicine (DTAM), 2016. Thai Herbal Medicines for Osteoarthritis. Ministry of Public Health, Thailand.

• WHO, 2019. Musculoskeletal conditions. Geneva: World Health Organization.

เรียบเรียงโดย

หมอเจส ดร.พท. เจสสิกา สาริกานนท์ งามถิ่น

Dr Jessica Sarikanont Ngamtin